مجموعه کاملی از کلمات و اصطلاحات خودمانی، عامیانه قسمت 26

چشه ؟-او را چه شده ؟

تف به روی تو-زهی بی شرم که تویی

 

ختنه نکرده-آزمند-پول پرست-نامسلمان-پدر سوخته

از یک قماش بودن-سر و ته یک کرباس بودن

خدا کند-ای کاش
اسم درگوشی(نام دوم فرد مسلمان که نام یکی از امامان است)

آسمان را به زمین آوردن (دوختن)(کار شگفت‌انگیز کردن)

آنجا رفتن که عرب نی انداخت-به جایی دور و بی‌بازگشت رفتن

پر بدک-خیلی بد

از جلوی کسی در آمدن(در برابر کسی مقاومت کردن)

بخت برگشته-تیره روز-سیاه بخت-بیچاره

انداختن پشت گوش(سهل‌انگاری کردن، دیر انجام دادن، کوتاهی کردن)

روضه خواندن-سخنان بی فایده گفتن-آه و ناله کردن

جگر را سرمه کردن-دل کسی را سوزاندن-بسیار غم دادن

زنده به گور-کسی که در تیره روزی به سر می برد و زندگی اش فرقی با مردن ندارد

خوردنی-غذا-قابل خوردن

 

رد کردن-برگردانیدن-پس دادن-رفوزه کردن-از سر باز کردن-پنهانی دادن-پنهانی عبور دادن

این دست و آن دست کردن-وقت تلف کردن-وقت کشتن-به عقب انداختن

خوش لباس-نگا. خوش پوش

 

پنبه شدن رشته-باطل و بی هوده شدن کار

دنیا پسند-آن چه که همه بپسندند

چُغُلی-سخن چینی-غیبت-شکایت

پوست خربزه زیر پای کسی انداختن-کسی را به دردسر انداختن

آش دهن سوزی نبودن-زیاد جالب نبودن-اهمیت زیادی نداشتن

دل توی دل نبودن-بی تاب و بی قرار بودن

از جنب و جوش افتادن-آرام گرفتن-شور و هیجان خود را از دست دادن

زیر در رو-گریزان-گریز پا-شانه خالی کن

چُرت-خواب کوتاه

دست کسی را بند کردن-به کاری گماشتن

رساندن-خبر یا اطلاعاتی را محرمانه به کسی دادن
اما توی کار آوردن(شک و تردید درست کردن، اشکال‌تراشی کردن)

 

از دست کسی در رفتن(کاری را بی‌اختیار و ناخواسته انجام دادن)

رقاصی کردن-کارهای ناشایست و سبک کردن

حقه باز-شعبده باز-تر دست-مکار
از چشم کسی برق پریدن(شدت ضربه‌ای را که به کسی وارد شده است نشان می‌دهد)
دانشگاهی-کسی که در دانشگاه کار می کند-اعضای هیات علمی

آدم ثانی-حضرت نوح

داغ باطل زدن-از کار انداختن-از رونق و رواج انداختن

جان کسی به نانش بسته بودن-بسیار خسیس بودن که حاضر باشد جان بدهد نان ندهد

داغ باطل زدن-از کار انداختن-از رونق و رواج انداختن

جان جانی-صمیمی-یکدل
به بخت خود پشت پا زدن-فرصت مناسبی را از دست دادن-از خوشبختی مسلمی چشم پوشیدن
دوری و دوستی-دوری برای دوام و پایداری دوستی لازم است

حدمتکار-مستخدم
ذوق زده شدن-ناگهان بسیار خوش حال شدن-از شادمانی بسیار و ناگهانی بیمار شدن

 

تخت خوابیدن-راحت و آسوده خوابیدن

به هر تقدیر-در هر صورت-خلاصه

آبِ کبود-آسمان

خدا برکت-خدا بیش ترش کند

دنیا دست کیست؟-پرسش از کسی که کاملن بی خیال و بی غم زندگی می کند

خروس بی محل-وقت نشناس-کسی که بی جا سخن می گوید یا بی موقع کاری می کند

روی باد هوا بودن-سست و بی پایه بودن
برادر زاده-فرزند برادر

 
پاچین-دامن زنانه

بهم رسیدن-به وصال هم رسیدن

خیار شور-خیار سبز که مدتی در آب نمک بخوابانند

با کسی ندار شدن-با کسی خودمانی
بغلی-چیز کوچکی که در بغل جا بگیرد-بطری کوچک

از آب و گل در آمدن(مراحل اولیه‌ی شکل‌پذیری را پشت سر گذاشتن، بزرگ شدن کودک)

آیینه‌ی اسکندری(آفتاب)

 

آفتاب‌نشین(بیکاره و تنبل)

چشم بندی-شعبده بازی-تر دستی

با کسی بحث و مجادله کردن

 

راستی؟-واقعن؟ آیا درست است؟

بی سیرت-بی آبرو

آدم بگو بخند-شیرین‌زبان و بذله‌گو
زن مرده-مردی که زنش درگذشته است
باد کردن-به فروش نرفتن-کسی را به کاری سخت برانگیختن

زبان گزه رفتن-زبان گزیدن-لب به دندان گرفتن

زیر پوش-جامه ی زیرین

بزن-شجاع-دلاور-اهل دعوا و مرافعه

 
اوف شدن((به زبان کودکان) زخم شدن، درد داشتن)

اهل عمل(کسی که کم‌تر حرف می‌زند و بیش‌تر عمل می‌کند)

حاجی خرناس-لولو

حاشیه نشین-تهیدستان ساکن در کناره های شهر

خل بازی درآوردن-مثل دیوانه ها رفتار کردن

 
اما-اشکال‌تراشی-ایجاد شبهه

 
حرام و حرس-ریخت و پاش

خاله قدومه-نگا. خاله سوسکه

خدا قوت-خدا قوت بدهد-خسته نباشی

تیر به تاریکی انداختن-بدون تامل اقدام به کاری کردن

 

از سر کسی زیاد بودن(بیش از حد توانایی و ظرفیت کسی بودن)

خاربست-دیوارمانندی از خار و خاشاک بر گرد چیزی

 

خر لنگ خود را به منزل رساندن-با وجود سختی کار را به پایان رساندن

چُرتی-اهل چرت زدن-ضعیف-مردنی

 

رقصیدن کلاه کسی در هوا-بسیار شادی کردن-کلاه خود را به آسمان انداختن

 

خاک تو سری کردن-نزدیکی کردن زن با شوهر

دم به خمره زدن-باده گساری کردن-شراب خوردن

حرص و جوش-عصبانیت

خرابکار-اخلالگر-تروریست

به چشم-اطاعت می شود

این در و آن در زدن-برای انجام کاری کوشش بسیار کردن

تاق و توق-آواز بر هم خوردن دو چیز

زیختن آب پاک روی دست کسی-یکسره نومید کردن کسی

دو دستی-با هر دو دست

چهار ابرو-دارای ابروهای کلفت و پر پشت

خواری و زاری-پریشان حالی

پهن شدن آفتاب-روز شدن

آب بردار(دوپهلو، کنایه‌آمیز)

استکانی زدن-می‌خوارگی اندکی کردن

زنبور زدن-نیش زدن زنبور
آبجی خاک‌انداز(زن فضول و خبرچین)
چپ چُس-اصطلاحی تحقیرآمیز برای خطاب

تو نگو من بگو-مشاجره-بحث

خدانگهداری کردن-خداحافظی کردن

آب باریکه(درآمد اندک اما مرتب)

پریدن خواب از سر کسی-خواب نیامدن-هرچند وقت خواب باشد

تیک تیک لرزی-دن به شدت لرزیدن

تق سرما شکستن- تک سرما شکستن

ذلیل شدن-خوار و زبون شدن-بیچاره شدن
جیبی-قابل گنجاندن در جیب-مربوط به جیب

چله نشینی-خانه نشینی

خالی بستن-چاخان کردن-بلوف زدن

پر روده-پرچانه-روده دراز

جفت کردن صدا با ساز-هماهنگ کردن صدای ساز توسط کوک

 

بینی و بین الله-میان من و خدا-انصافا-الحق
خر در چمن-آوای ناهنجار-هرج و مرج

پس انداز-پول کنار گذاشته شده-صرفه جویی

زیش ریش-تار تار-از هم جدا شده

آبستن فرزندکش-دنیا-روزگار

 
ریختن توی دست و پا-فراوان یودن-همه جا پیدا شدن

چله بُری کردن-رفت و آمد بسیار کردن

از نفس افتادن-بسیار خسته و مانده شدن
چیز فهم-عاقل و فهمیده
به آتش کسی سوختن-به مکافات خطای دیگری مجازات دیدن
تو دماغی-صدایی که بخشی از آن از بینی برآید
 

روی هم گذاشتن چشم-بستن چشم-خوابیدن-گذشت کردن-صرف نظر کردن

اجابت کردن معده(قضای حاجت)

پیاله فروش-میخانه چی
 

بی فکر-لاابالی-بی قید

آسمان‌جل-ندار-بی‌چیز-کسی که رواندازش آسمان است

 

دهن کسی را سرویس کردن-کسی را خونین و مالین کردن-به حساب کسی رسیدن

دُم سیخ کردن-دُم سیخ شدن
خنجر زدن از پشت-به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای درآوردن
اسباب‌چینی(دسیسه‌چینی، توطئه‌چینی)

آن سفر-آن بار-آن دفعه

 

 

الو گرفتن(آتش گرفتن، (کنایه از شدت خشم و عصبانیت))

زار زار-گریه ی شدید

دُرافشانی کردن-مشتی یاوه به هم بافتن

تیپ یکدیگر زدن-با هم دعوا کردن

بد اخم-عبوس و ترشرو

چار میخ کشیدن-سخت اذیت و آزار کردن

پیاده بودن در کاری-در کاری ناشی و بی تجربه بودن
پاخان-پشت هم اندازی-سفسطه کردن

آفتاب به آفتاب(هر روز)

تحت الشعاع قرار دادن-زیر نفوذ و تاثیر قرار دادن

خرده حساب با کسی داشتن-با کسی دشمنی قبلی داشتن

 

جان کندن-رنج بسیار بردن-با سختی فراوان کاری را انجام دادن

 

دود چراغ خوردن-زحمت کشیدن-تحمل رنج کردن-استخوان خرد کردن

پشت سر هم-پیاپی متوالی

ریز بافت-پارچه یا فرش طریف

 
دردانه ی حسن کبابی-بچه ی لوس

تن لش-به ناسزا: تنبل-بی مصرف-بی کاره

جواب کردن-به کار کسی پایان دادن-از کار اخراج کردن

دم-هنگام

اُق زدن(بالا آوردن)

خوش معامله-خوش حساب-کسی که آلت تناسلی قوی دارد

از پاشنه در آوردن(به هر گوشه و کنار سر کشیدن)

امن و امان-بدون بیم و هراس
 

آه نداشتن که با ناله سودا کردن(آه در بساط نداشتن)

رای دادن-نظر دادن به انتخاب چیزی یا کسی

حاضر به یراق-حاضر و آماده

 

 

اتوکشیده-با سر و وضعی شسته‌ورفته و مرتب

بابت-مورد-زمینه-موضوع

 

 

آمدن(آغاز به کاری کردن)

 

خیت کردن-شرمنده کردن-کنفت کردن-بور کردن
خیز برداشتن-جستن-آماده ی حمله شدن

دل کسی خون بودن-سخت رنجیده بودن-بسیار اندوهناک بودن
جنگ زرگری-دعوای دروغین-جنگ مصلحتی

پر زور بودن سمبه-زیاد بودن فشار

 

راست کردن-بلند شدن آلت تناسلی مرد-ایستادگی و پافشاری کردن-پیچیدن به پر و پا

جیغ-فریاد-صدای نازک و بلند

باریک اندام-لاغر و ظریف

ابرو کج کردن-خشم گرفتن

آشیخ روباه-آب‌زیرکاه-مکار

خورد رفتن-از بین رفتن قسمت اضافی در خیاطی-جذب شدن و حل شدن در چیزی

دنگ و فنگ-طول و تفصیل-مقدمه چینی فراوان-تشریفات زیاد

الدنگ-بیکاره-مفتخور-بی‌غیرت
دانه ی درشت برچیدن-به دستمزد کم قانع نبودن
پای خود را جای پای دیگری گذاشتن-از کسی تقلید کردن

پیزر به پالان کسی گذاشتن-با دروغ و چاپلوسی کسی را فریفتن-هندوانه زیر بغل کسی گذاشتن
آخرین تیر ترکش-آخرین تدبیر
به ته دیگ خوردن کفگیر-بی چیز شدن-تمام شدن سرمایه

خاصه-خان لقب آرایشگر شاهان قاجار

دنیا دیده-آزموده-سرد و گرم چشیده

جرنگی-نقد-یکجا-یک کاسه

دست و بال-دور و بر-اطراف

 

 
خط انداختن-خراش به جا گذاشتن
دیپلم-مدرک پایانی دبیرستان-گواهی نامه-تصدیق

خیمه شب بازی-نمایش عروسکی-حیله و تزویر

 

رنگ کردن کسی-گول زدن-فریب دادن کسی

زاغ گرفتن-مسخره کردن-شیشکی بستن

دندان تیز کردن-طمع کردن

 

خرحمالی-بیگاری-کار پر زحمت و کم مزد
زیرش زدن-زیر چیزی زدن

 

حساب-هزینه-مخارج-میزان طلب
برادر تنی-برادر حقیقی
روغن گرفتن از آب-از هر اتفاق خوب یا بدی به سود خود بهره گرفتن

آک‌بند-نو واستفاده‌نشده-هنوز از جعبه بیرون‌آورده‌نشده-دست اول

پا اندازی-واسطه ی اعمال نامشروع شدن-جاکشی

این دنده آن دنده شدن(این پهلو آن پهلو شدن)

آشنایی به روشنایی انداختن-پس از مدت‌ها تصادفی آشنایی را دیدن

اقبال کسی به برج ریق بودن(بداقبال بودن)

به بیراهه زدن-از بیراهه رفتن-از جاده ی اصلی منحرف شدن

اجاق‌کور-نازا-بی فرزند
خوشگل-دل پذیر-تو دل برو-زیبا

 

خان خانم ها-محترم ترین خانم ها-بیش تر به دختر بچه گفته می شود

تصدق کسی رفتن- تصدق شدن کسی را

برفک-دانه های سفیدی که در دهان نوزادان پدید می آید-بخار یخ بسته-نقطه های سفید روی تصویر
پسرخاله ی دسته دیزی-خویشاوندان نزدیک

دم کسی لای تله گیر کردن-دچار سختی شدن-به بلا گرفتار شدن

از چاله در آمدن و به چاه افتادن(از باران به ناودان پناه بردن)

چزاندن-ضعیفی را آزار دادن

از دیوار مردم بالا رفتن(دزدی کردن)

باز و ولنگ-گل و گشاد-بی نظم و ترتیب

دردسر دادن-ایجاد مزاحمت کردن-با پر حرفی وقت کسی را گرفتن

اره دادن و تیشه گرفتن-جنگ و دعوا داشتن

پایه دار-هر چیزی که پایه داشته باشد

زیر کاسه نیم کاسه داشتن-مکر و حیله ای در کار داشتن

بی سر و سامان-مفلس-محتاج-آشفته-درهم ریخته-پریشان

خال زدن-پیدا شدن خال در جایی از بدن یا لکه در چیزی-خال کوبی کردن

پا انداختن-واسطه گری کردن-کارچاق کردن به ویژه در امور غیر اخلاقی

 

دل قرصی دادن-اطمینان خاطر دادن

البرز-بلندقامت-دلیر

دله کاری-پرداختن به کارهای پست و کم درآمد

چمچاره-در پاسخ به پرسش احمقانه می دهند

جا گرفتن-مستقر شدن-پنهان شدن
از جگر گذشتن(نامردی کردن)

به دل خود صابون مالیدن-به خود وعده ی خوش دادن

خون به راه انداختن-آشوب و فتنه ی سخت به پا کردن
خیس گذاشتن-در آب ریختن آرد برای تهیه ی خمیر

التفاتی(داده شده، مرحمتی، اعطا شده)

خاطره-یادگار

پادرازی-نوعی شیرینی به اندازه ی کف پا

بالا انداختن-نوشیدن مشروبات الکلی

پای خود را کنار کشیدن-دخالت نکردن

دست کم-حداقل

 

جرز-شکاف میان دو بخش دیوار-ستون-بلند بی مصرف

الو گرفتن(آتش گرفتن، (کنایه از شدت خشم و عصبانیت))

خانه یکی-صمیمی و یکدل

آتو(بهانه، دستاویز، نقطه‌ضعف)

بستن خود به کسی-خود را به کسی منتسب کردن

خبر مرگش-خدا مرگش بدهد

 

آن سفر-آن بار-آن دفعه
آفتاب‌زردی-غروب آفتاب

روبند شدن-با رودربایستی ناگزیر به انجام کاری شدن

چموش-سرکش-یکدنده

پا انداختن-واسطه گری کردن-کارچاق کردن به ویژه در امور غیر اخلاقی

 

حالا حالاها-مدت دراز

تِر تِر-آواز بیرون آمدن فضولاتِ بیمار اسهالی
ریش و قیچی را دست کسی دادن-اختیار کاری را به دست کسی دادن
خالچه و میخچه گذاشتن-شاخ و برگ دادن-شرح و تفصیل بیش از اندازه دادن

آینه‌ی دق(آینه‌ای که شخص خود را در آن عجیب و غریب می‌بیند – شخص عبوس و بدقدم)

بِر و بِر-زُل-نگاه یکریز

 
خرده بورژوا-مالک ابزار تولید ولی ناگزیر به کار برای دیگران

 

دل-معده

 

دو دو زدن-تکان تکان خوردن
تو تاریکی رقصیدن-بدون آگاهی کاری را کردن-بی موقع کاری را کردن

تق تق کردن-آواز برخورد پیاپی دو چیز به یکدیگر

 

آب اندام-زیبا تن و خوش‌رو

آن سفر-آن بار-آن دفعه

 

 

پدر کسی را در آوردن-کسی را تنبیه کردن-بسیار آزار دادن

خود را به آب و آتش زدن-به هر وسیله ای متوسل شدن-هر خطری را استقبال کردن

ایراد بنی‌اسرائیلی(بهانه‎های بی‌خود و بی‌جهت)

برگ زدن-حقه زدن-سر کسی کلاه گذاشتن-تقلب کردن

بخت-شانس-اقبال-شوهر
ترکمون زده-نوعی دشنام است. توهینی برای زاییدن یا خراب کاری

آفتاب‌رو-جایی که آفتاب بر آن بتابد

ته تغاری-آخرین فرزند خانواده
جان به سر شدن-بی قرار شدن-سخت نگران شدن

ریغو-مردنی-ضعیف مزاج-کم مقاومت

تو نخ کسی یا چیزی بودن یا رفتن-کسی یا چیزی را پاییدن و زیر نظر داشتن

از کسی کشیدن-از کسی رنج کشیدن

انسان بودن-شریف و درست بودن
به درک- به جهنم
دیمی حرف زدن-سخن گفتن بدون اندیشیدن-حرف بی هوده و مفت زدن
جفنگ گفتن-یاوه گفتن-هرزه درایی

 

چار چشم-کسی مه عینک می زند

دیدن دم کسی-دم کسی را دیدن

 
خل بازی درآوردن-مثل دیوانه ها رفتار کردن

بیا بیا- برو برو

بالای منبر رفتن پشت سر کسی-از کسی غیبت کردن-پشت سر کسی بد و بیراه گفتن

راپرت-گزارش-خبر

 

داد و بی داد-جار و جنجال-هیاهو

 

راست و حسینی-رو راست-بی شیله پیله

تنوره زدن-چرخ زدن و گرد شدن
از قلم افتادن(فراموش شدن، مورد بی‌مهری قرار گرفتن)
تک روی-عمل بدون توجه به جمع

امن و امان(بدون بیم و هراس)
 

پیش بها-بیعانه
خام عقلی-حماقت-دیوانگی

 

خواب آور-مخدر-بی هوش کننده

 

تاخت زدن-عوض کردن چیزی با چیزی

تخم لق شکستن-فرصت دادن-رو دادن-کسی را به طمع انداختن

حساب داشتن-حساب بانکی داشتن