لیست کاملی از اصطلاحات عامیانه و کوچه بازاری قسمت 124

انداختنی(جنس نامرغوب)

دسته-جمعیت سینه زن

پا پس کشیدن-عقب کشیدن

خاک عالم-تکیه کلامی برای اظهار تعجب و شرمندگی و ناراحتی

خواب به سر شدن-نگا. خواب به خواب شدن

اهل دود-سیگاری

چوب سیگار-نی سیگار

آینه‌ی زانو-برآمدگی زانو

تقه زدن-کوبیدن چیزی با ضربات پیاپی چکش و مانند آن

آرتیست‌بازی-انجام کارهای غیرعادی
پاپی بودن-دنبال کردن-اصرار ورزیدن

توی دل کسی را خالی کردن-کسی را ترساندن-ناامید کردن

آرتیست‌بازی-انجام کارهای غیرعادی

چانه لغی-راز داری نکردن
حمامی-گرمابه دار

پیس-کسی که پوستش با لکه هایی دو رنگ می شود

دالی دالی کردن-خود را مرتب پنهان کردن و سپس نشان دادن

 

 
خراب کردن-زرد کردن-آلودن لباس-نظم کار چیزی را به هم زدن
استخوان ترکاندن(رشد ناگهانی اندام پس از رسیدن به سن بلوغ)

اجباری بردن-کسی را به خدمت سربازی بردن

دست و پا شکسته-ناقص-ناتمام
از خجالت کسی در آمدن-محبت کسی را جبران کردن

خرحمال-کسی که فقط کارهای دشوار می کند

زدگی-لک یا خرابی در میوه یا پارچه

بابت-مورد-زمینه-موضوع

چنار عباس علی-متلک بد

تر دماغ-سرحال-شنگول

ترش ابرو-عبوس

دندان گیر-قابل خوردن و جویدن-قابل توجه-پر سود

استخوان‌بندی-درست کردن انگاره و طرح

پخش-پراکنده

داد کشیدن-عصبانیت و خشم نشان دادن

خشک و خالی-مختصر و ناچیز
دیوار به دیوار-بی فاصله-به هم چسبیده
چسی درکن-آدم پر مدعا

چس خوری-خست-بخل

ازخودراضی(متکبر، خود پسند)

آخرین تحویل-قیامت
آش آلو کردن-خجالت‌زده کردن-کنفت کردن-سکه‌ی یک پول کردن

 

خون به پا کردن-دعوا و آشوب راه انداختن-سر و صدا و جنجال کردن
با هم کنار آمدن-با هم ساختن

پس افتادن-عقب افتادن اجاره و مانند آن-بهم خوردن حال کسی در نتیجه ی ترس

 

جان به سر شدن-بی قرار شدن-سخت نگران شدن

روخوانی-از روی کتاب و نوشته خواندن

 

تمام و کمال-کامل-به تمامی

تو لاک خود رفتن-با کسی کاری نداشتن-توی عالم خود بودن

تُک زبانی حرف زدن-لکنت داشتن-گرفتگی زبان داشتن

بدهکار نبودن گوش کسی-سخنان را شنیدن و به آن اعتنا نکردن

جَخت-متضاد صبر

از کیسه‌ی خلیفه بخشیدن-از دارایی دیگران بخشیدن

آیه آمدن(سوگند یاد کردن، به قرآن سوگند خوردن)

 

تو مشت کسی بودن-کاملا در اختیار کسی بودن

زدگی-لک یا خرابی در میوه یا پارچه

پسله-جای پنهان-در نهان

چغندر پخته-لبو

به قدر پشت خاک انداز-بسیار کوچک و محقر

از گردۀ کسی کار کشیدن-کسی را به سود خود بی‌رحمانه به کار واداشتن

پرت از مرحله-دور از اصل موضوع

آواز دادن(خواستن)

خرچه-در مقام توهین به بچه می گویند

پیچاندن کسی-کسی را گرفتار درد سر کردن-کسی را سوال پیچ کردن
تبدیل به احسن کردن-چیزی را با چیز بهتری عوض کردن

چوب در چیزی کردن-تحریک کردن

چوب زیر دم کردن-تحریک کردن

از جا در رفتن(کنترل خود را ناگهان از دست دادن، ناگهان خشمگین شدن)

دل قرصی-اطمینان
ای داد بیداد(کلامی است که به‌هنگام حسرت و افسوس می‌گویند)
دوگلاسی-سبیل نازک قیطانی
جیره ی کسی را روی یخ نوشتن و جلو آفتاب گذاشتن-با کسی دشمنی کردن
بز بیاری-بد شانسی-بد بیاری
از پیش بردن-با موفقیت انجام دادن

اشرفِ خر-حریصی که زیان کند-نه خود خورد و نه به دیگران خوراند

دل کسی را خون کردن-کسی را سخت رنجاندن
پدر مادر دار-نجیب-اصیل-آبرومند و خوب
دندان شکن-قاطع-محکم

تو دهنی-ضربه ای که به دهان کسی بزنند-سخنی درشت در پاسخ کسی

خرابی کردن-نگا. خرابی بالا آوردن

خرناس کردن-خرخر کردن در خواب

تیپا کردن-با اردنگی بیرون کردن

 

دستی-پول نقدی که به عنوان وام کوتاه مدت از کسی می گیرند

پَرِ گوش و-پره لاله ی گوش

چشم و ابرو-زیبایی چهره

خیز برداشتن-جستن-آماده ی حمله شدن

چَکی-وزن نکرده-یک جا

چرکو-آدم کثیف

اَجق وَجق-چیزی با رنگ‌های تند و زننده-دارای ترکیب ناهماهنگ

ازقحطی‌درآمده(گرسنه‌چشم، آدم ندید‌بدید)

 

پشکل داخل مویز-بی سر و پایی در میان اشخاص دارای عنوان

در پوست کسی رفتن-سخت مزاحم کسی شدن-از کسی بد گفتن

ترک بیلمز-آدم نادان

پیش کردن در-بستن در

دم کوتوله-کوتاه قامت-چیز کوچک

خاله خرسه-دوست نادان

خشکه پز-نانوایی که نان هایی از قبیل نان روغنی-قندی-شیرمال-پنجه ای و مانند آن ها می پزد

ریش و پشمی به هم زدن-بالغ شدن-صاحب ریش و پشم شدن

آماده‌باش(حالت آماده بودن برای رویارویی با خطر)

آفتابی شدن(پیدا و آشکار شدن، بیرون زدن آب قنات)

زاغ و زوغ-فرزندان خردسال-نق-غر و لند
چمچاره-در پاسخ به پرسش احمقانه می دهند
روی چشم-اطاعت می شود !
از دل و دماغ افتادن-شور و نشاط خود را از دست دادن-بی‌حوصله شدن

تب خال زدن-در آمدن تب خال دور دهان

اما-اشکال‌تراشی-ایجاد شبهه

دلقک بازی-مسخره بازی

استخوان لای زخم گذاشتن(بلاتکلیف گذاشتن، کاری را کش دادن)

پوست از سر کسی کندن-کسی را سخت آزار و گوشمالی دادن-کشتن

 

دلخور بودن-گله مند بودن-ناراضی بودن

خام عقلی-حماقت-دیوانگی

پنج تن آل عبا- پنج تن

خود را به ناخوشی زدن-تمارض کردن

حنز پنزر-نگا. خرت و پرت

بی اشتها-بی میل به غذا

پیش پا افتاده-کم ارزش-حقیر-معلوم-آشکار

تیغ کش-چاقوکش حرفه ای-لات و جاهل

تازه به چهل سالگی رسیدن (اول بلوغ و خوشی)

 

 

آفتابه خرج لولهنگ کردن-چیز با ارزشی را در بهای چیز بی‌ارزش دادن

پر مدعا- پر ادعا

پدر کشتگی-دشمنی شدید-کینه

آدم دو قازی(شخص بی‌سروپای بی‌ارزش)

اشهد را گفتن(برای مرگ آماده شدن)
به تخته زدن-در مقام تعریف و چشم نخوردن کسی بکار می برند

دست ِ بالا گرفتن-حدکثر را فرض کردن

تو پوزی خوردن-تو دهنی خوردن-دمغ شدن-نا امید شدن

از جایی آب خوردن-ناشی از چیزی بودن

خاله زنک-زن امل و دنیا ندیده-بی سواد و عامی-کسی که همواره درباره ی دیگران حرف می زند

از سکه افتادن-ار رونق افتادن-از دست دادن زیبایی

انگشت‌شمار-کم-معدود

خرسک-نوعی فرش

با نگاه کسی را خوردن-با چشم خریدار یا شهوانی به کسی نگریستن

 
حی و حاضر-آماده

باخت-آنچه باخته باشند-زیان

به زمین انداختن روی کسی-در خواست کسی را رد کردن

از خوشحالی در پوست نگنجیدن-از شادی سر از پا نشناختن
دل آب شدن برای چیزی-بسیار مشتاق چیزی شدن

داغ باطل خوردن-از کار افتادن-از رونق و رواج افتادن
راست رو-رو به رو-مقابل
رو شدن دست کسی-مچ کسی باز شدن-حیله ی کسی آشکار شدن

دنبال کسی گذاشتن-در پی کسی دویدن-کسی را تعقیب کردن

دل-معده

 
آینه‌ی بخت(آینه‌ای که داماد همراه شمعدان برای عروس می‌فرستد)
دست را بند کردن-به کاری مشغول کردن

حتم داشتن یق-ین داشتن

اُرس و پرس(پرسش و پاسخ)

پشت چشم سنگین شدن-چیره شدن خواب

پر رودگی-پر گویی-پر حرفی

چرک-کثیف

حوصله ی کسی سر رفتن-خسته و کسل شدن-بی تاب شدن

دیمی-کشت که از آب باران آبیاری شود-بدون برنامه و حساب-بی هدف

ارزیاب-کسی که بها و ارزش پولی چیزی را تعیین می‌کند

ریق زدن-ریغ زدن

ترتیب اثر دادن-به حساب آوردن-اهمیت دادن

زانو بند-پارچه ی کشی حلقه مانند که برای حفاظت زانو در برابر ضربه یا در رفتگی بزر آن می بندند

 

دویدن توی حرف کسی-حرف میان حرف آوردن-حرف کسی را قطع کردن

 

پیش فنگ-جلوی رو قراردادن تفنگ به طور عمودی

پولکی بودن-عادت داشتن به گرفتن رشوه-بدون پول کاری را انجام ندادن

بار گردن کسی گذاشتن-کاری را به زور و اصرار به عهده ی کسی گذاشتن

خاک پای کسی بودن-ذلیل کسی بودن-مرید کسی بودن
از بام خواندن و از در راندن(خواستن و به بی‌میلی تظاهر کردن)

جا گذاشتن-چیزی را در جایی فراموش کردن-چیزی را سر جای خود قرار دادن
حرف‌های بی‌ سروته و بی‌ربط زدن

خلیفه-مبصر مکتب خانه-ارشد کلاس

از خدا خواستن-در برابر پیشنهاد یا کاری قرار گرفتن که خود شخص در آرزویش بوده است

اردک‌پرانی(از عهده‌ی جنگ با کسی برنیامدن)

آن چنانی(چنانکه خود می‌دانی، بسیار گران‌بها، بسیار عجیب)

تِر تِر-آواز بیرون آمدن فضولاتِ بیمار اسهالی

دماغ چاق بودن-سر حال بودن-تندرست بودن

 

چوب زدن-با چوب تنبیه کردن

جز جگر-سوختگی دل بر اثر اندوه و مصیبت
در دهان ها افتادن-شایع شدن-شهرت یافتن
زیر گوشی در کردن-زیر سبیل در کردن

چین-یک بار درو-بک بار چیدن

اَل اَمان(زینهار، پناه بر خدا)

روشن کردن چراغ اول-نخستین پولی که معرکه گیران از تماشاچیان می گیرند
به پیش-فرمان نظامی برای حرکت سپاهیان به جلو

اره دادن و تیشه گرفتن(جنگ و دعوا داشتن)
چفت کردن-با زنجیر بستن

چرک و خون-چرک آلوده به خون

زیر دندان کسی مزه کردن-از چیزی خوش آمدن-خواهان تکرار چیزی بودن

از پشت خنجر زدن(به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای در آوردن)

 

 

اجاق(دودمان)
بخت برگشته-تیره روز-سیاه بخت-بیچاره

چرکمُرد-پر چرک و کثیف

انداختن-فروختن جنس بنجل و ارزان به بهای گران-درست کردن

بازرس-مامور بررسی و کنترل

حرام کردن-تلف کردن-از میان بردن نتیجه و فایده

 

 

پیراهن بیش تر پاره کردن-بیش تر تجربه داشتن
انداختن باد به غبغب-تکبر کردن-قیافه گرفتن

پیچه-دل درد-مالش رفتن شکم
دستشویی-توالت-مستراح
دک شدن-جیم شدن-ناپدید شدن

خام شدن-فریب خوردن-اغفال شدن

جادو و جنبل-دعاهایی که برای قضای حاجات یا دفع بیماری و از این قبیل می خوانند

از جا پریدن-یکه خوردن-عصبی شدن

راه دادن-باز کردن راه عبور-کنار رفتن از سر راه-اجازه ی ورود دادن-رضایت دادن به عمل جنسی

از جگر گذشتن(نامردی کردن)

از خر شیطان پایین آمدن(از لجاجت دست برداشتن، از تصمیم نادرستی منصرف شدن)

چاق کردن کاری-رو به راه کردن کاری-راه انداختن کاری

حسابگر-کسی که در کارها سود و زیان خود را در نظر می گیرد

اهل بخیه-وارد در کار-اهل فن

جا آمدن حواس-به هوش آمدن

تَک سرما شکستن-از شدت سرما کاسته شدن

خاله خامباجی-نگا. خاله خاک انداز

بار آوردن-تربیت کردن-ایجاد کردن-تولید کردن-نتیجه دادن-سبب شدن
 

پدر سوخته-بد سرشت-بسیار زرنگ و رند

زوراب زدن-برای استفراغ زور زدن ولی چیزی بالا نیاوردن

باد کردن-به فروش نرفتن-کسی را به کاری سخت برانگیختن
چسونه-پست و نالایق-دشنامی برای تحقیر

چاتمه-چند تفنگ که یه صورت ضربدر به هم تکیه داده اند
دروغ به هم بافتن-سر هم کردن-از خود درآوردن

جان کلام-اصل مطلب
جیب کسی را خالی کردن-پول های کسی را ربودن

اشک تمساح-گریه ی دروغین

تو گذاشتن-چیزی را مسکوت گذاشتن-از درون دوختن

دست پاک-درستکار
با سر رفتن-کنایه از داشتن نهایت شوق و اشتیاق برای کاری یا چیزی
پُخت-هر نوبت از پختن
پیشکار-رییس دارایی شهر یا استان

دست کم-حداقل

از کسی کشیدن-از کسی رنج کشیدن

دل دار-دلیر-شجاع-معشوق

دِردو-سر زبان دار-ناقلا و زرنگ

دل کسی روی دل آدم بودن-درد دیگران را درک کردن-با دیگران غمخواری کردن

پا به پا کردن-مردد بودن-درنگ کردن

بز رو-راه باریک و پرپیچ و خم در کوه و جنگل

درمالی-مالیدن آتش روی حقه ی وافور برای کشیدن بقایای تریاک

از خدا بی‌خبر-ظالم-نابه‌کار
بیل را پارو کردن-در کاری ناشیگری محض کردن
 

خیال کسی تخت بودن-آسوده خیال بودن-کاملن مطمئن بودن
خونسرد-آرام-بی خیال

جیزگر خانه-محل رباخواری و قرض دادن پول در برابر اموال منقول

چراغ خواب-چراغ کم نوری در اتاق خواب
ختنه سوران-جشنی که به هنگام ختنه کردن نوزاد پسر بر پا می کنند

چتر شدن-بر سر کسی خراب شدن-ناگهانی مهمان رسیدن

جنس-کالا-کالای قاچاق-مواد مخدر مانند هرویین-تریاک و مانند آن ها
زه کشیدن-سخت شدن زخم-کشیدن عضله ها
رساندن-خبر یا اطلاعاتی را محرمانه به کسی دادن

حساب کتاب-رسیدن به محاسبات-نظم و قانون

چِک کشیدن-حواله کردن با بانک به وسیله ی چک

اَنَک شدن-تحقیر شدن-خجالت کشیدن

بی فکر-لاابالی-بی قید

پر گویی-روده درازی-پر چانگی

اسباب‌بازی(وسیله‌ی بازی (به‌ویژه برای کودکان))

بریدن از هم-قطع رابطه کردن

آب نخوردن-درنگ نکردن

دراز کشیدن-خوابیدن-به پشت خوابیدن-مدتی کوتاه خوابیدن

دکان کسی را تخته کردن-کسب کسی را از رونق انداختن-دست کسی را از چیزی کوتاه کردن

چهار عمل اصلی-جمع و تفریق و ضرب و تقسیم

 
رقصیدن توی تاریکی-بی موقع یا بدون اطلاع کاری را انجام دادن

 

 
بازار گرمی کردن-تعریف کردن از کالا برای فروختن آن
افقی برگشتن-شهید شدن و روی دست‌ها تشییع شدن
خبر چین-سخن چین-جاسوس

خون جگر-رنج بسیار-غم فراوان

دشت کردن-فروختن اولین جنس-نخستین بار پول گرفتن

در قال را گذاشتن-به سکوت برگزار کردن-مسکوت گذاشتن

خراب-از کار افتاده-دارای اختلال-فاسد-منحرف اخلاقی

اَل اَمان(زینهار، پناه بر خدا)

خانه یکی-صمیمی و یکدل
از چشم کسی دیدن-کسی را مسئول چیزی دانستن
جسته دوزی-نوعی دوختن

آلکلی(معتاد به الکل)

خرج-هزینه-پول مصرف روزانه ی خانواده
زندگی-مال-وسایل کار و خانه

رودربایستی داشتن-ملاحظه کردن-پروا داشتن

ریز نقش-دارای اندام کوچک و ظریف
پای خود را جای پای دیگری گذاشتن-از کسی تقلید کردن
الف-قاچ خربزه و از این قبیل-بچه‌ی کوچک-سیخ-راست
خاله خرسه-دوست نادان

از جلوی کسی در آمدن-در برابر کسی مقاومت کردن

خون کسی کثیف شدن-به شدن خشمگین شدن
حبف و میل-ریخت و پاش
آفتاب به ملاج کسی خوردن-دیوانه شدن-خل شدن

دل قرصی-اطمینان

 

ریز بین-نکته سنج-بسیار دقیق-باریک بین

رفتگر-سپور-آشغالی
رو به قبله بودن-در خال مرگ بودن
تت و پت کردن-شکسته سخن گفتن-لکنت پیدا کردن

از آب روغن گرفتن-از هر اتفاقی بهره برداشتن

دزدیدن قد-خود را برای دیده نشدن خم کردن

زیر دم سستی-انحراف اخلاقی
بد قلق-بد عادت-بد ادا

 

توی هم لولیدن-با هم و کنار هم ایستادن و حرکت کردن

 

پس دیدن هوا-اوضاع را نامساعد دیدن-احساس خطر کردن

زاغ-دارای چشمان آبی رنگ

پیزر در جوال گذاشتن-در فریبکاری مهارت داشتن

دستِ دلبر-گران قدر-عزیز
آش دهن‌سوز(هر چیز مطلوب و پسندیده)
این تن را کفن کردی-این تن بمیرد

دهنی کردن-آب دهان زدن به غذا یا چیزی

زه زدن-بیرون شدن کمی رطوبت از مخرج-از زیر کار شانه خالی کردن-منصرف شدن
بوی حلوای کسی آمدن-قطعی شدن مرگ کسی

چل زن-زن کوتاه قد

 

آستین‌سرخود(هر چیزی که وسیله‌ی کاربردش همراهش است)

پشت چشم کسی باز ماندن-انگار نه انگار-برای کسی فرقی نداشتن
چشم دو دو زدن-تکان تکان خوردن چشم

آب از آتش برآوردن-کار محال کردن

زهرمار کردن چیزی-مانع از لذت بردن از چیزی شدن

جفنگ-یاوه-سخن بی هوده-هرزه

 

به بخت خود پشت پا زدن-فرصت مناسبی را از دست دادن-از خوشبختی مسلمی چشم پوشیدن

پا گرد-محل چرخیدن پله ها

دَم کشیدن-رسیدن و پختن چای-برنج و مانند آن ها
چه کشکی چه پشمی !-در هنگام انکار گفته می شود
جیغ کشیدن-نگا. جیغ زدن

 

افتادگی-پریشانی-احتیاج

خود یا چیزی را با افاده به دیگری نمودن

خواهر و مادر گفتن-دشنام خواهر و مادر به کسی دادن

زیر سر کسی بلند بودن-فریفته شدن به وعده های به تر-کسی که روزگار ناداری خود را فراموش کرده است

از آب گل آلود ماهی گرفتن-از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن

در قوطی هیچ عطاری یافت نشدن-به کلی نایاب بودن
آروغ بی‌جا زدن-نابه‌جا سخن‌گفتن-نسنجیده کاری کردن

تریاک مال-کسی که تریاک را برای فروش لوله می کند

در بحر چیزی بودن-تمامن به چیزی اندیشیدن

پیزه شُل-آن که شکمش روان باشد-ضعیف-سست

پیزر-پوشال های نازکی که برای نشکستن ظروف شیشه ای میان آن ها می گذارند

بازاری-دارای شغلی در بازار-مبتذل

انگشتر پا-چیز بی‌ارزش

در باغ سبز نشان دادن-وعده های فریبنده دادن-امید واهی برای کسی ایجاد کردن

خیس کردن-ادرار کردن به خود

حرف پوچ-سخن بی معنی

 

انگشت کردن(انگشت رساندن)

دندان شکن-قاطع-محکم

پخش و پلا-پراکنده-تار و مار

خوش دست و پنجه-نگا. خوش دست
ریش کسی را در دست داشتن-از کسی نقطه ی ضعف در دست داشتن-از کسی گروی در دست داشتن