نوکیا (به انگلیسی: NOKIA) معروف به غول موبایل جهان و بزرگترین نوآور و قدیمی ترین شرکت موبایل دنیاس. در این مطلب به ظهور و افول و چگونگی خروج از بحران این شرکت می پردازیم.
شرکت لوازم مخابراتی فنلاندی و چندملیتی(هند و مجارستان و چین) است، که تمرکز اصلی اون بر تولید لوازم و زیرساختای ارتباطات مخابراتی و نرم افزارهای نقشه و ناوبری معطوف هستش.
این شرکت از راه شرکت تابعه نوکیا سولوشنز ان نتورکس در بخشای لوازم پهنای باند شبکه های موبایل و خدمات مولتی مدیا هم فعالیت می کنه.
سرفصل محتوا
- تاریخجه نوکیا:
- خروج نوکیا از بحران
- تمرین اول: افزایش اعتماد با تعریف قوانین محاوره ای جدید
- تمرین دوم: کنار گذاشتن وابستگیای احساسی و ارائه روش هدف دارای جدید
- تمرین سوم: آگاه کردن مدیران ارشد به توجه بیشتر به احساسات داخلی شون
تاریخجه نوکیا:
نوکیا فعالیت خود رو در سال ۱۸۶۵ به عنوان کارخانه کاغذسازی ای در جنوب غربی کشور فنلاند شروع کرد. پس از یک و نیم قرن، این شرکت پس از فعالیت در بخشای جور واجور، پا به صنعت تلفنای همراه و تکنولوژیای ارتباطی گذاشت.
پس از معرفی آیفون در سال ۲۰۰۷ و با ایجاد دسته بندی جدیدی به نام گوشیای هوشمند، این شرکت با مشکلات بسیار زیاد ای در بخش فروش موبایل هاش دست و پنجه نرم کرد که در آخر باعث واگذاری این شرکت باسابقه با قیمت ۵٫۴۴ میلیارد یورو به مایکروسافت گردید.
۱۸۶۵: در این سال فردریک ایدستام که یه مهندس معدن بود، شرکت خمیرسازی کاغذی رو در منطقه Tammerkoski واقع در جنوب غربی فنلاند ساخت.
۱۸۷۱: در این سال نام Nokia به دنیا اومد. این نام از رودخانه Nokianvirta الهام گرفته شده بود. ایدستام این نام رو همزمان با گشایش شعبه دوم واسه شرکتش انتخاب کرد.
۱۸۹۸: در این سال ادوارد پولون شرکت لاستیک سازی فنلاندی خود رو ساخت. این شرکت بعدا به اسم تجارت لاستیکی نوکیا تغییر نام داد.
بخش فعالیت این شرکت تموم وسایل پلاستیکی رو شامل می شد؛ از چکمهای پلاستیکی گرفته تا تایر خودرو. هنوزم چکمه ها و پوتینای نوکیا تولید می شه اما نه در بخش ارتباطات.
۱۹۱۲: Arvid Wickström بخش ساخت کابل رو به این شرکت اضافه کرد. همین مسئله بعدا پایه و اساسی واسه کار و کاسبی کابلای الکترونیکی این شرکت گردید.
۱۹۷۹: نوکیا با همکاری و سرمایه گزاری مشترک سازنده فنلاندی تلویزیون، تلفنای رادیویی رو می سازه.
۱۹۸۱: نوکیا در این سال از اولین شبکه ارتباطی و رومینگ بین المللی رونمایی کرد.
۱۹۸۲: نوکیا از اولین تلفن مخصوص ماشین رونمایی کرد. در همین سال نوکیا از اولین سوئیچ دیجیتال تلفن با نام Nokia DX 200 رونمایی به عمل آورد.
۱۹۸۴: در این سال نوکیا از اولین تلفن خودرو با نام mobira Talkman رونمایی کرد.
۱۹۸۷: نوکیا ازرونمایی به عمل آورد. این دستگاه اولین تلفن دستی در اون زمان بود که وزنی ۸۰۰ گرمی داشت. قیمت این دستگاه هم در اون زمان زیادی ارزون نبود و واسه جفت و جور اون باید ۲۴۰۰۰ مارک فنلاند، برابر ۳۴۰۰ یورو پرداخت می کردین.
تصویری از رهبر وقت شوروی، میخائیل گورباچف هست که با به کار گیری این تلفن، از هلسینکی فنلاند به وزیر ارتباطات خود که در مسکو حضور داشت تماس گرفته.
۱۹۹۱: نخست وزیر وقت فنلاند،، با به کار گیری لوازم نوکیا، اولین سیستم رابطه موبایلی جهان رو گشایش کرد.
۱۹۹۲: نوکیا از اولین تلفن دیجیتال دستی خود با نام نوکیا ۱۰۱۱ رونمایی کرد. این رونمایی باعث شد تا مدیرعامل این شرکت تصمیم به دقیق شدن و فوکوس کردن روی بخش موبایل بگیره.
به دنبال این تصمیم، تجارتای لاستیک، کابل و لوازم الکترونیکی مصرفی نوکیا فروخته شد.
۱۹۹۴: در این سال نوکیا از سری ۲۱۰۰ رونمایی کرد. این تلفنا اولین دستگاه هایی بودن که از رینگتونای اختصاصی معروف نوکیا بهره می بردن.
با اینکه هدف نوکیا فروش ۴۰۰۰۰۰ نسخه از این تلفنا بود اما، سری ۲۱۰۰ درآخر به فروش ۲۰ میلیونی رسید که بالاتر از انتظارات بود.
۱۹۹۸: سال ۹۸ واسه نوکیا بسیار مهم بود. در واقع نوکیا در این سال تونست بر تخت پادشاهی شرکتای موبایلی تکیه بزنه و بیش ترین سهم فروش تلفنای همراه رو از اونِ خود کنه.
۱۹۹۶ – ۲۰۰۱: گردش مالی و حجم معاملات نوکیا در این چهار سال با ۵ برابر افزایش همراه شد. در واقع حجم معاملات این شرکت از ۶٫۵ میلیارد یورو به ۳۱ میلیارد یورو زیاد شد.
۱۹۹۹: گوشی موبایل Nokia 7710 رونمایی شد. این دستگاه با به کار گیری تواناییای ابتدایی براساس وب قادر به دریافت و فرستادن ایمیل بود. واسه اتصال به اینترنت هم از شبکه Orange Network استفاده می شد.
۲۰۰۰: نوکیا با یکی از ناشرین آثار موسیقی قراردادی رو امضا کرد که طبق اون کاربران گوشیای نوکیا قادر بودن تا آهنگای موردعلاقه شون رو به عنوان رینگتون(صدای زنگ) دستگاه انتخاب کنن.
۲۰۰۱: با گوشی Nokia 7650، شرکت نوکیا از اولین گوشی موبایل خود با دوربین داخلی رونمایی کرد. همزمان با این رونمایی زنگ خطری هم واسه سرمایه گذاران به صدا در اومد و سود شرکت با کم شدن روبرو شد.
در نتیجه این اتفاق، نوکیا تصمیم به حذف ۱۰۰۰ شغل گرفت اما، حالا خوبیش اینه در آخر اون سال همه چی دوباره به روند عادی اش برگشت.
۲۰۰۲: اولین گوشی موبایل با توانایی صبط ویدیو رونمایی شد. هم اینکه از اولین گوشی موبایل با پشتیبانی از شبکه ۳G رونمایی شد. این تلفن Nokia 6650 نام داشت.
با به کار گیری تکنولوژی ۳G، حالا تلفنا قادر بودن تا به مرور وب بپردازند و مبادرت به دریافت موسیقیا و برنامه های تلویزیونی مورد علاقه خود کنن.
۲۰۰۴: واسه اولین بار سهم بازار نوکیا با کم شدن روبرو شد. با اینکه در این سال بازم تماشاگر رهبری این شرکت در بازار تلفنای همراه بودیم اما سهم ۴۰ درصدی این شرکت در سالای گذشته حالا به ۳۵ درصد رسیده بود.
۲۰۰۵: نوکیا موفق به فروش یه میلیارد از دستگاه Nokia 1100 می شه. هم اینکه سهم کاربران جهانی تلفنای همراه از ۲ میلیارد نفر عبور می کنه.
۲۰۰۷: واسه اولین بار نوکیا مجبور می شه تا فراخوان ۴۶ میلیون دستگاه که با مشکل باتری همراه بودن رو صادر کنه. در همین حال مشکل دیگری واسه نوکیا اتفاق افتاده بود. شرکت اپل در این سال از تلفن هوشمند آیفون رونمایی کرد.
۲۰۰۸: گزارش مالی نوکیا در این سال خبر از کاهش سود ۳۰ درصدی در سه ماهه سوم سال مالی ۲۰۰۸ داشت. در حالی که فروش آیفون با رشدی ۳۲۷٫۵ درصدی همراه بود، نوکیا کاهش فروش ۳٫۱ درصدی رو تجربه می کرد.
۲۰۰۹: نوکیا واسه حل مشکل اقتصادی پیش اومده واسه بخش موبایلش، تصمیم به حذف ۱۷۰۰ شغل گرفت.
در این سال شرکت یادشده گفت که واسه عکس العمل به خیزش برق آسا دستگاه آیفون، کمی دیر دست به کار شدن اما واسه ادامه باقی موندن در بازار موبایل برنامه هایی دارن. این سخنان وقتی انجام شد که دیگه خیلی دیر شده بود.
۲۰۱۰: رقبایی مانند اپل و دستگاه های اندرویدی به تهدیدی جدی واسه آینده نوکیا بدل شده بودن. به خاطر همین قرار شد تا یکی از مدیران اجرایی قبلی مایکروسافت ببه نام استفان الوپ به سمت مدیرعاملی نوکیا منصوب شه.
با وجود رشد دوباره سود نوکیا در این سال، بازم ۱۸۰۰ شغل از این شرکت حذف شدن.
۲۰۱۱: استفان الوپ درزمان بیانیه ای به کارمندان خود اعلام کرد که “ما روی پلتفرم سوخته ای کار می کنیم” و از همکاری هدف دار شرکتش با مایکروسافت پرده برداشت.
از ۶۵۰۰۰ نیروی کار نوکیا، این بار ۴۰۰۰ نفر مجبور به خونه نشینی شدن. بر خلاف شایعات مطرح شده مبنی بر تصرف نوکیا به وسیله مایکروسافت اما الوپ این موضوع رو اکیداً تکذیب می کرد.
حالا سامسونگ و اپل تونسته بودن در بسوددهی بخش موبایل از نوکیا پیشی بگیرن. پس نوکیا از تلفنای هوشمند جدید خود رونمایی کرد.
۲۰۱۲: نوکیا واسه ساخت گوشی هاش در کشورای آسیایی مجبور به اخراج ۴۰۰۰ کارمند دیگه شد. درزمان کاهش سود این شرکت، سهام نوکیا هم با کم شدن قابل توجه همراه بود. این موضوع باعث گشت ضرری ۱٫۳ میلیارد یورویی روی دست نوکیا بمونه.
تحلیل کنندگان به دنبال اخراج ۱۰۰۰۰ کارمند دیگه و بسته شدن آخرین کارخانه نوکیا در فنلاند، احتمال تصرف شرکت ذکرشده به وسیله مایکروسافت رو می دادن.
۲۰۱۳: در آخر پس از مدتا شایعات، نوکیا با قیمت ۵٫۴۴ میلیارد یورو به وسیله مایکروسافت خریداری شد و در آخر پس از مدت ۱۸ ماه، سوددهی به این شرکت برگشت.
۲۰۱۶: با پایان حق انحصار مایکروسافت بر سر برند نوکیا ، شرکت نوکیا این بار با همکاری شرکت اچ ام دی گلوبال ( که یه شرکت تازه تأسیس فنلاندیه) دوباره به صنعت موبایل برگشت.
بدین صورت که وظیفه تولید و تحقیق و پیشرفت رو شرکت اچ ام دی با برند نوکیا مسئول میشه.
خروج نوکیا از بحران
می دونین احساسات چیجوری به روش هدف دار شکل میدن؟ جواب این سؤال در چگونگی کارکرد شرکت نوکیا و تلاشش واسه خروج از بحران میشه دید.
شرکت نوکیا در سالای بین ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ رقابتای استراتژیکی شدیدی رو تجربه کرد. این شرکت در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ بازار موبایل رو تحت سلطه داشت تا وقتی که شرکت اپل گوشیای آیفون و گوگل، سیستم عامل اندروید رو وارد بازار کرد.
این رقبای جدید انقلابی بزرگ در سطح انتظارات مردم ساختن تا جایی که موبایلای نوکیا با سیستم عامل سیمبین دیگه جایی در بازار نداشتن. اما با این حال شرکت نوکیا تا سال ۲۰۱۱ به تولید موبایل با سیستم عامل سیمبین ادامه داد و بعد از اون گوشیایی با سیستم عامل ویندوز به بازار عرضه کرد که اونا هم کارکرد خوبی نداشتن.
در آخر شرکت نوکیا در سال ۲۰۱۳ با انصراف از تولید موبایل و دقیق شدن و فوکوس کردن روی ساخت لوازم شبکه، نرم افزار، ارسال مجوز، تکنولوژیای پوشیدنی و اینترنت وسایل، روش هدف دار جدیدی اجرا کرد.
این جهش هدف دار به وسیله هیئت مدیره جدید نوکیا اجرا شد و راهنمای خوبی واسه بقیه شرکتا با شرایط مشابه شد.
تمرین اول: افزایش اعتماد با تعریف قوانین محاوره ای جدید
بعضی مدیران شرکت نوکیا در جلسات پنهونی اعلام کردن که در گذشته اعتماد میان اعضای هیئت مدیره به همدیگه خیلی کم بود.
همین موضوع باعث شد مدیران شرکت نوکیا در زمان معرفی گوشیای آیفون و اندروید نتونن روش هدف دار مناسبی اجرا کنن.
درواقع مدیران ارشد و اعضای هیئت مدیره نتونستن یا ترسیدن نگرانی خود رو واسه این موضوع عنوان کنن و به راه حل مناسبی برسن. بعضی از اونا گفتن:
در اون زمان زیادی از اعضای هیئت مدیره به صحبت آزادانه تشویق نمی شدن.
رئیس جدیدی که در سال ۲۰۱۲ منصوب شد، با ایجاد فرهنگ سازمانی جدید، کیفیت بحثای هدف دار اعضای هیئت مدیره و تیم مدیریتی رو بهتر کرد.
اون گفت این کار رو به خاطر سروسامون دهی به شرایط به هم ریخته شرکت انجام داده. اگه کارمندان شرکت از ورود به هیئت مدیره واسه بیان ایده هاشون بترسند، راه حلایی که واسه رفع مشکلات دارن به فاجعه تبدیل می شه.
درنتیجه رئیس جدید عزمشو جزم کرد قوانین طلایی رو واسه بحثای هیئت مدیره در نظر بگیره. تموم اعضا موظف به رعایت این مقررات هستن و باید به همدیگه احترام بذارن.
مثلا وقتی که یکی از اعضای هیئت مدیره به مدیر ارشد بی احترامی کرد، رئیس شرکت اونو مجبور کرد در جلسه بعدی از مدیر ارشد معذرت خواهی کنه.
این اقدامات اعتماد بینم کارمندان شرکت و کیفیت روش هدف دارای اونو بالا برد. یکی از مدیران ارشد شرکت نوکیا در مورد این موضوع گفته:
با روی کار اومدن رئیس جدید ما از هیچی هول و هراسی نداریم، دیگه نگران این نیستیم که به چه دلیل در مورد موضوعای جور واجور نظر دادیم. بحث کردن با اون و مطرح کردن ایده های جدید بسیار آسونه. اگه در زمان مدیریت رئیس قبلی حتی فکر این کارا هم به ذهنمون خطور نمی کرد.
با اعمال تغییرات جدید، کارمندان شرکت ایده های جالبی واسه روبه رویی با رقابتا ارائه دادن و با بیان تصاویر خود، گزینه های بیشتری واسه حل مسائل بررسی کردن.
تمرین دوم: کنار گذاشتن وابستگیای احساسی و ارائه روش هدف دارای جدید
در گذشته، مدیران ارشد نوکیا در تجدید نظر روی روش هدف دارای خود موفق نبودن؛ چون از نظر احساسی به سیستم عامل سیمبین وابسته شده بودن. یکی از مدیران ارشد گفته:
مدیران ارشد می دونستن زمان تغییر روش هدف دارا شده؛ اما هیچکی نمی خواست در اون لحظه به این موضوع فکر کنه و عواقب این کار واسه شرکت مورد پسند نبود.
البته بخشی از وابستگی به روش هدف دارای قدیمی به نبود وجود گزینه های جانشین بستگی داشت. یکی دیگه از مدیران ارشد میگه:
در اون زمان اگه شخصی تصور می کرد راه حل مورد استفاده جواب نمی ده، بازم نمی تونست این موضوع رو به زبون آورد. دست کم تا وقتی که راه حل جایگزینی نداشت، نمی تونست با چیزی مخالفت کنه. واسه اینکه بتونین چیزی رو تغییر بدین باید اول جانشین مناسبی واسه اون ارائه داده باشین.
در سال ۲۰۱۲ اعضای جدید هیئت مدیره باور داشتن که ارائه راه حلای جدید، احساسات مدیران ارشد رو تحت اثر قرار میده و اونا رو به قبول کردن روش هدف دار جدید تشویق می کنه.
هرچقدر گزینه های بیشتری واسه راه حل در نظر گرفته باشین، اعتمادبه نفس بیشتری در بیان اون دارین و طرف مقابل هم راحت تر احساسات رو کنار می ذاره و به ایده شما فکر می کنه.
فشار همیشگی اعضای هیئت مدیره واسه تولید و تحلیل گزینه های جور واجور، مدیران ارشد رو برخلاف میلشون به آزمایش روند تشویق کرد و درک بهتری از شرایط موجود به اونا ارائه داد.
حجم کار به اندازه ای بالا بود که اگه اعضای هیئت مدیره به طور مرتب واسه تحلیل سناریوها درخواست نمی دادن، شاید مدیران ارشد انگیزه ای واسه تحلیل بیشتر راه حلا نداشتن.
اینجا بود که هیئت مدیره جدید نقش مهمی بازی کرد و از مدیران ارشد خواست تموم ایده ها رو تک تک بررسی و نظرشون رو اعلام کنن.
تمرین سوم: آگاه کردن مدیران ارشد به توجه بیشتر به احساسات داخلی شون
در گذشته، مخصوصا وقتی که شرکت نوکیا درگیر جانشین کردن سیستم عامل سیمبین با ویندوز و اندروید بود، بعضی مدیران ارشد با فکر کردن به تصوراتشان کور شده بودن. یکی از مدیران ارشد این شرکت میگه:
اون زمان تعصب خاصی واسه تبدیل نوکیا به یکی از برنده های پیشرو در بازار وجود داشت. ما به فکر بودیم با سیستم عامل ویندوز می تونیم تجربه متفاوتی از بازیا و امکانات ارائه بدیم.
تموم کارشناسان خارج از شرکت به فکر بودن ایده ویندوز فون موفق نمیشه. با تفکری عقلانی تر به این موضوع کارمندان شرکت به این نتیجه رسیدن ایده ویندوز فون باحال نیس و شکست می خوره.
میشه نتیجه گرفت وقتی که خودتون به درست بودن چیزی باور داشته باشین، راه حلی بهتری واسه اون ارائه میدید.
واسه جلوگیری از این طرز تفکر، اعضای جدید از اون پس باید توجه بیشتری به جزئیات داده های روند می کردن. اندازه فروش اجناس باید مرتبا مورد توجه قرار می گرفت و عکس العملای احساسی اثر کمتری روی تفسیر داده ها داشتن. یکی از اعضای هیئت مدیره گفته:
ما از داده ها نه فقط واسه آزمایش اتفاقات آینده بلکه واسه مقایسه اون با انتظاراتمان استفاده کردیم. درنتیجه قادر بودیم به عقب برگردیم و دلیل و منشأ انتظارات خود رو بررسی کنیم. این موضوع قدرت دلیل آوردن ما رو تقویت کرد.
علاوه براین چندین گزینه دیگه که در اول جذابیتی نداشتن مورد تحلیل قرار گرفتن. این تحلیلا ایده عوض کردن سیستم عامل موبایل و تغییر جهت از ویندوز به اندروید رو رد کردن.
بسیاری به فکر بودن عرضه موبایلای نوکیا با سیستم عامل اندروید فکر بسیار خوبیه و کمک می کنه نوکیا دوباره در صنعت گوشی هوشمند موفق شه؛ اما موشکافیای دقیق به اونا کمک کرد حقیقت امر و پیش بینی نبود موفقیت در بازارها براشون مشخص شه.
البته عکس این موضوع هم اتفاق افتاد. مدیران ارشد شرکت نوکیا اول با خرید سهام کامل شبکه های نوکیا-زیمنس مخالفت کردن؛ اما یه مدت بعد نظر خود رو تغییر دادن. نوکیا-زیمنس سرمایه گذاری مشترکی بین دو شرکت نوکیا و زیمنس بود که چند سال به دلیل مشکلات ترکیب کارکرد خوبی نداشت.
وقتی که مدیر مالی شرکت این ایده رو واسه اولین بار مطرح کرد هیچ کدوم از کارمندان نظر مثبتی نداشتن. اما بعد از چند جلسه بحث و گفتگو این ایده مخصوصا از نظر معیارهای مالی به نظرشون جذاب رسید.
درنتیجه شرکت نوکیا شبکه های نوکیا-زیمنس رو در سال ۲۰۱۳ خرید و کسب وکار شبکه ها رو گسترش داد. شرکت نوکیا در سال ۲۰۱۵ شرکت آلکاتل-لوسنت رو هم خرید.
این سه تمرین به مدیران ارشد شرکت نوکیا کمک کرد یکی از سخت ترین تصمیما رو در طول تاریخ اتخاذ کنن. اونا واسه حفظ برند خود فعالیت اصلی شرکت رو کنار گذاشتن و موضوع کار خود رو عوض کردن.
این تصمیم شاید واسه مردم شوکه کننده بود؛ اما مدیران ارشد نوکیا عمیقا فکر می کنن که بهترین تصمیم رو گرفتن. این تصمیم بعد از بررسیای دقیق روی تموم حولوحوش گرفته شده و تموم راه حلای موجود آزمایش شده.
البته این پایان ماجرا نیس و اونا هنوزم باید واسه بررسی راه حلا زمان بذارن. اونا تعهد احساسی به کسب وکار خود یعنی تولید موبایل رو کنار گذاشتن و به هویت قبلی خود برگشتن.
مدیریت احساسات مردم معمولا به عنوان یه کار آسون و ارائه روش هدف دارای جدید به عنوان کار سخت شناخته می شه. اما تجربه شرکت نوکیا نشون داد برخلاف عقیده عده زیادی، این دو موضوع از همدیگه جدا نیستن.
درواقع توجه بیشتر به کارای آسون به اعضای هیئت مدیره و مدیران ارشد تیما در داشتن طرز تفکر هدف دار، تغییر راه کسب وکار و مدیریت استرس کمک می کنه.
منبع: zoomit.ir – http://mynokia.ir – wikipedia.org
