منابع مقاله درباره خانوار روستایی

به شمار می‌رفت اکنون برزیل به عنوان یکی دیگر از تولید کنندگان مهم قاره آمریکا خود نمایی می‌کند. [14]
نگاهی به وضعیت پرورش میگو در کشورهایی نظیر پرو و برزیل و سرمایه گذاری برای ایجاد مزارع جدید گویای این حقیقت است که علیرغم تشدید رقابت در بازار جهانی میگو کماکان تقاضا و ظرفیت مناسبی برای توسعه وجود دارد لیکن در این رقابت کشورهایی تاب مقاومت خواهند داشت که سرمایه‌گذاری‌های لازم را در زنجیره تولید از تحقیق و تولید دانش فنی تا فرآوری و بازاریابی به نحو مناسبی به اجرا گذارند. کاری که برخی از کشورهای آسیای جنوب شرقی نظیر تایلند و مالزی و حتی ویتنام از چندین سال قبل آغاز نموده و با افزایش بهره‌وری مزارع و کاهش هزینه‌های تولید در میدان رقابت با دیگر تولید کنندگان کماکان گوی سبقت را می‌ربایند. [14]
نمودار 2- 1 میزان تولید میگو (صید شده و پرورشی ) در جهان [15]
2-6-2 تجارت جهانی میگو
اگرچه میزان تولید جهانی میگو به میلیون‌ها تن در سال بالغ می‌گردد اما بخش عمده آن در داخل کشورهای تولید کننده مصرف شده و میزان میگویی که به بازارهای جهانی وارد می‌شود تنها در حدود 35% کل تولید است. در سال‌های اخیر کشورهای ژاپن، آمریکا و ده کشور عضو اتحادیه اروپا وارد‌کنندگان اصلی میگو بوده‌اند. ارزش کل واردات میگو توسط کشورهای عمده تولید کننده بیش از میلیاردها دلار برآورد شده است که بیشترین میزان آن تنها به دو کشور آمریکا و ژاپن تعلق دارد. برآوردها نشان می‌دهد که علیرغم ثبات و یا سیر نزولی قیمت‌ها در بازارهای مصرف، میزان تولید میگوی سالانه به طور متوسط با 12 تا 15 درصد افزایش روبرو خواهد بود.[17]
شکل 2- 1 میزان واردات میگو در جهان[15]
2-7 بررسی صنعت میگو در ایران
مروری بر تاریخچه صنعت میگو: صید میگو از دیرباز در ایران رایج بوده است و به گفته برخی دست اندرکاران صید و پرورش میگو، خلیج فارس و دریای عمان از مناطق مستعد برای تولید میگو هستند. به گفته آنان، وجود سواحل غیر قابل کشت و شوره زار این مناطق شرایط بسیار مناسب و اقتصادی را برای توسعه این صنعت فراهم کرده است. [14]
اگرچه شمار تجربیات ایران در زمینه تکثیر و پرورش میگو از تعداد انگشتان یک دست کمتر بود، در اولین برنامه توسعه دستیابی به تولید 10 هزار تن میگوی پرورشی در سال پایانی برنامه هدف گذاری گردید. با کوشش‌های انجام شده و بهره‌گیری از همکاری‌های فنی سازمان‌های بین المللی، در طی این برنامه تنها بخشی از مطالعات فنی و شناخت اراضی مناسب توسعه انجام پذیرفت. تکثیر و پرورش آزمایشی انواع میگوهای بومی ( میگوی موزی، ببری سبز (، ‌میگوی سفید هندی و میگوی سرتیز و تجربه پرورش میگوی غیر بومی ( ببری سیاه ) و شناخت اراضی مستعد توسعه از جمله اقدامات اساسی در طی سال‌های آغازین برنامه بود که با واگذاری اراضی برای احداث مزارع در استان‌های خوزستان و بوشهر و سپس هرمزگان ادامه یافت. علیرغم عدم دستیابی به اهداف کمی، در پایان این برنامه که با حمایت مستقیم دولت از قبیل ارائه خدمات کارشناسی و وام‌های با نرخ سود و کارمزد پایین پشتیبانی گردید، زیربنای توسعه پرورش میگو تا حدودی فراهم آمد. [14]
این روند در طی سال‌های دوم برنامه نیز تا حدود زیادی استمرار یافت. با موفقیت نسبی مراکز تکثیر و پرورش میگو و گسترش فن‌آوری و از سوی دیگر قیمت نسبتا بالای میگو در بازارهای جهانی در دو سال پایانی برنامه بخش غیر دولتی تمایل بیشتری برای سرمایه گذاری از خود نشان داد و گسترش مزارع سرعت بیشتری به خود گرفت. در سال پایانی این برنامه میزان تولید به بیش از 1800 تن رسید و بستر لازم برای افزایش تولید میگوی پرورشی فراهم شد به طوری که میانگین رشد سالانه در طی دو سال اول برنامه سوم100 درصد بود و ظرفیت‌های فیزیکی لازم برای دستیابی به اهداف کمی برنامه فراهم گردید . اما با تنزل قیمت میگو در بازارهای جهانی و کاهش قدرت رقابت صادرکنندگان ایرانی روند گسترش مزارع و تولید میگو متوقف شد و فصل جدیدی در پیش روی برنامه ریزان و تولیدکنندگان قرار گرفت. [14]
2-7-1 ظرفیت‌های توسعه پرورش میگو
وجود 1800 کیلومتر سواحل جنوبی و بخشی از 900 کیلومتر سواحل شمالی کشور استعداد بالقوه مناسبی را برای ایجاد مزارع پرورش میگو بوجود آورده است. بر اساس مطالعات انجام شده شناخت توانمندی‌های بالقوه در چهار استان جنوبی بیش از 180000 هکتار اراضی مستعد برای ایجاد مزارع پرورش میگو وجود دارد که به معنای امکان ایجاد 95000 هکتار استخر و امکان تولید سالانه 285000 تن میگو است. وجود چند هزار هکتار اراضی مستعد در سواحل دریای خزر ( استان گلستان) را نیز نمی توان نادیده گرفت. [14]
استان
مساحت کل اراضی شناسایی شده(هکتار)
مساحت کل مزارع قابل احداث(هکتار)
سطح زیر کشت مفید
( هکتار)
تولید قابل پیش بینی
( تن)
میزان اشتغال
(نفر)
سیستان
45000
32000
24000
72000
32000
هرمزگان
54000
38000
28000
85000
38000
خوزستان
33000

25000
18000
53000
25000
بوشهر
48000
33000
25000
75000
33000
مجموع
180000
128000
95000
285000
128000
جدول 2-2 ظرفیت بالقوه توسعه پرورش میگو در نوار ساحلی جنوب کشور [14]
این اراضی عموما در مناطق غیر برخوردار، محروم و دورافتاده کشور واقع شده‌اند و به دلیل عدم وجود آب شیرین، شور بودن اراضی وفقدان امکانات زیربنایی از قبیل برق و راه‌های ارتباطی فاقد کاربری‌های تولیدی هستند و تنها در برخی مناطق اکوتوریسم به عنوان یک فعالیت اقتصادی رقیب قابل طرح است که به دلایل پیش گفته و برخی محدودیت‌های دیگر به نظر می‌رسد که پرورش آبزیان تنها کاربری قابل ذکر در این مناطق باشد. [14]
در حال حاضر 60 هزار هکتار اراضی مستعد پرورش میگو در استان بوشهر شناسایی گردیده که در صورت سرمایه‌گذاری و به زیر کشت بردن، می‌تواند بصورت بالقوه تولیدی بالای 150 هزار تن در سال را برای استان به دنبال داشته باشد. تاکنون 8000 هکتار از اراضی به متقاضیان واگذار شده است. از این اراضی تاکنون حدود 4000 هکتار آماده کشت است. برای تولید بچه میگوی مورد نیاز مزارع پرورشی مجوز 21 مرکز تکثیر صادر شده که 17 مرکز آن به بهره‌برداری رسیده است. به‌منظور تامین غذای مورد نیاز این صنعت یک کارخانه با ظرفیت 20 هزار تن در سال در حال تولید است و یک واحد دیگر با ظرفیت 15 هزار تن آماده بهره‌برداری می‌باشد. همچنین جهت عمل آوری میگو در استان 21 کارخانه عمل آوری وجود دارد که تعداد 17 واحد آن دارای کد بین المللی می‌باشند.
جهت نظارت بهینه و پشتیبانی بهداشتی صنعت، یک مرکز تشخیص و مطالعات بیماری‌های میگو در استان توسط دامپزشکی ساخته شده است. در خصوص آموزش‌های نیروهای فنی نیز وجود مجتمع آموزش جهاد کشاورزی استان و رشته شیلات در دانشگاه خلیج فارس- بوشهر سبب شده تا این صنعت با پشتوانه علمی موثرتری در آینده به توسعه خود امیدوار باشد. همچنین پژوهشکده میگوی کشور, در استان بوشهر, با انجام پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه تنوع گونه‌ای، مولد‌سازی و معرفی گونه‌های جدید میگو فعالیت می‌کند. [16]
2-7-2 وضعیت تولید میگو
در ایران نیز تولید میگو همانند دیگر نقاط جهان به دو نوع پرورشی و دریایی تقسیم می‌گردد. اگرچه ایرانیان ساکن در نواحی خلج فارس از گذشته‌های دور به دلیل نزدیک بودن به دریا بسیاری از موجودات دریایی را مانند میگو صید می‌کردند ولی کن صنعت پرورش میگو در ایران طبق گزارشات سازمان شیلات ایران با فعالیت مزارع کشت این آبزی در استان‌های هرمزگان و خوزستان در سال 70 شکل گرفت و از سال 74 مزارع کشت میگو در استان سیستان و بلوچستان فعال شدند. [14]
نمودار 2-2 میزان تولید میگو در ایران[18]
همانطور که در نمودار 2- 2 مشاهده می‌گردد تولید کل میگو در کشور از سال 1374 تا 1389 از یک روند منظم و رو به رشدی پیروی نکرده است.[18]
طبق اطلاعات بدست آمده درحالیکه در سال 1374 کل تولید میگو در کشوررقم 5908 تن بوده پس از طی 6 سال و در سال 1380 این عدد تقریبا با افزایش بیش از صد درصدی عدد 13860 تن را در یک سال نشان می‌دهد که با توجه به نمودار صفحه بعد و مقایسه سهم میگوی دریایی و پرورشی در ایران در خواهیم یافت که نسبت رشد میگوی پرورشی به میگوی صید شده در حال افزایش بوده به نحویکه این نسبت از 02/0 در سال 1374 به تقریبا 1/1 در سال 1380رسیده است که به طور حتم اصلی‌ترین عامل در افزایش تولید است.[19]
اگرچه در این هفت سال میزان تولید ایران همواره افزایشی نبوده است ولی پرورش میگو همواره روند رو به رشدی را از خود نشان می‌دهد. پس از سال 1380 تقریبا میزان تولید میگو دارای روند مناسبی بوده و با حداکثر تولید خود در این سال‌ها (به جز سال 1381 که به دلیل به وجود آمدن بیماری لکه سفید و سرمای بی سابقه) دوران طلایی خود را پشت سر گذاشت.[19]
نمودار2-3 میزان تولید میگو به تفکیک پرورشی و صید شده در ایران[18]
در صورت ادامه روند تولید در پرورش میگو به تدریج این محصول می‌توانست جایگاه مناسبی برای صادرات در جهان پیدا کند که متاسفانه پس از سال 1383 به دلیل از دست رفتن بازار صادراتی اروپا که بی‌توجهی دولت در احداث آزمایشگاه کنترل کیفیت زیر نظر اتحادیه اروپا جهت تست سلامت میگو اصلی‌ترین علت آن بود تولید میگو به شدت کاهش یافت و بدین ترتیب یکی از بهترین بازارهای ایران از بین رفت و در سال‌های بعد نیز با توجه به مشکلات به وجود آمده بین اتحادیه اروپا و ایران بر سر برنامه هسته ای و آغاز تحریم‌های ضد ایرانی عملا راه ورود این کالا به اروپا سخت شد. [18]
اگرچه تولیدکنندگان در این سال ها بسیار تلاش کردند تا تولید خود را افزایش داده و به شرایط قبل باز گردانند و از این طریق بتوانند محصولات خود را این بار با اولویت بازارهای داخلی و سپس ورود به بازارهای جدید به فروش رسانند که تا حدودی در این کار موفق بوده که نمودار بالا گواه این مطلب است.[18]
2-7-3 میگو در بازار داخلی
میگو در بازار داخلی مصرف رو به رشد مناسبی نداشته و شاید به همین دلیل است که میزان تولید ایران هیچ‌گاه نتوانسته از سطح مقاومتی 15 هزار عبور کند. آمار و اطلاعات سازمان‌های بین المللی نشان می‌دهد، بسیاری از کشورهایی که پیشتاز تولید این ماده غذایی ارزشمند در جهان هستند سهم بسیاری از تولیدشان را در کشور خود به فروش می‌رسانند و شاید به جرات می توان گفت که علت اصلی رشد تولید بسیاری از کشورها ابتدا سرمایه‌گذاری روی بازارهای داخلی خود بوده و سپس بازارهای جهانی را هدف قرار دادند. [19]
ا
گر بخواهیم مهم‌ترین علل پایین بودن سرانه مصرف در ایران را مورد بررسی قرار دهیم، ابتدا بهتر است نگاهی به هزینه‌های پرداختی مربوط به سبد پروتئین گوشتی هر خانوار ایرانی در بین سال های 1382 – 1389 بپردازیم.[20]
از اطلاعات بدست آمده در می‌یابیم که سهم استفاده از آبزیان در سبد هر خانوار روستایی و شهری طی مدت هشت سال اخیر به ترتیب عددی در حدود 10 و 12 درصد بوده که این نشان دهنده عدم رشد در استفاده از سهم آبزیان در این سال‌ها می‌باشد که بر این اساس می توان علت را در عدم فرهنگ سازی مناسب ذکر نمود. [20]
سال
هزینه خانوار روستایی (ریال)
هزینه خانوار شهری (ریال)
گوشت دام
گوشت پرندگان
گوشت دریایی
گوشت دام
گوشت پرندگان
گوشت دریایی
1382
1,374,323
888,607
196,186
1,573,914
851,806
287,345
1383
1,677,686
1,109,667
315,140
1,850,363
1,081,770
413,079
1384
1,917,009
1,208,111
361,720
2,010,679
1,147,306
443,766
1385
2,125,176
1,321,564

 
 
445,352
2,125,987
1,187,607
509,381
1386
2,405,083
1,532,217
444,490
2,445,826
1,441,161
590,610
1387
2,508,747
1,835,025
449,967
2,746,945
1,725,047
655,037
1388
2,668,145
2,017,439
520,350
3,136,548
1,896,063
681,339
1389
3,381,338
2,460,988
570,632
3,777,819
2,216,361
777,200
جدول 2-3 هزینه مصرفی پروتئین گوشتی در خانوار شهری و روستایی[20]
از عوامل تاثیرگذار دیگر در عدم مصرف میگو شاید پندار بالا بودن قیمت این ماده غذایی در مقایسه با میانگین درآمد سرانه است . از سوی دیگر هیچگونه تنوع و نوآوری در عرضه میگو در کشور وجود ندارد. ودر برنامه‌ریزی‌ها و سیاست گذاری ها ی توسعه پرورش میگو از ابتدا تنها بازارهای خارجی مورد هدف بوده است که نشان می‌دهد توجهی به بازار داخلی نشده است. [18]
وضعیت کنونی مصرف میگو در کشور از سوی مرکز آمار ایران در سال 1389 بیانگر سهم ناچیز میگو در سبد غذایی مصرفی آبزیان است، این آمار بیانگر مصرف سرانه سالانه از جنبه هزینه کرد یک خانوار شهری بطور میانگین در سال 30407 ریال برای خرید میگو و برای خانوارهای روستایی 9392 ریال برآورد شده است. لازم به یادآوری است که این میزان مصرف در خانوارهای روستایی نیز عمدتا بدلیل مصرف این محصول در نواحی روستایی استان‌های ساحلی است . [20]
سال
هزینه مصرفی در میگو (ریال)
درصد سهم مصرفی از آبزیان
درصد سهم مصرفی از کل
روستایی
شهری
روستایی
شهری
روستایی
شهری
1382
2,556
7,565
1.30%
2.63%
0.10%
0.28%
1383
5,545
10,815
1.76%
2.62%
0.18%
0.32%
1384
7,045
14,952
1.95%
3.37%
0.20%
0.42%
1385
11,914
16,032
2.68%
3.15%
0.31%
0.42%
1386

برای دانلود متن کامل پایان نامه ، مقاله ، تحقیق ، پروژه ، پروپوزال ،سمینار مقطع کارشناسی ، ارشد و دکتری در موضوعات مختلف با فرمت ورد می توانید به سایت  77u.ir  مراجعه نمایید
رشته مدیریت همه موضوعات و گرایش ها : صنعتی ، دولتی ، MBA ، مالی ، بازاریابی (تبلیغات – برند – مصرف کننده -مشتری ،نظام کیفیت فراگیر ، بازرگانی بین الملل ، صادرات و واردات ، اجرایی ، کارآفرینی ، بیمه ، تحول ، فناوری اطلاعات ، مدیریت دانش ،استراتژیک ، سیستم های اطلاعاتی ، مدیریت منابع انسانی و افزایش بهره وری کارکنان سازمان

در این سایت مجموعه بسیار بزرگی از مقالات و پایان نامه ها با منابع و ماخذ کامل درج شده که قسمتی از آنها به صورت رایگان و بقیه برای فروش و دانلود درج شده اند

7,297
16,568
1.64%
2.81%
0.17%
0.37%
1387
8,490
19,493
1.89%
2.98%
0.18%
0.38%
1388
15,196
26,555
2.92%
3.90%
0.29%
0.46%
1389
9,392
30,407
1.65%
3.91%
0.15%
0.45%
جدول 2-4 هزینه مصرفی میگو در خانوار شهری و روستایی[20]
نکته قابل توجه، مقایسه این آمار با سهم مصرف و هزینه کرد سایر منابع پروتئینی و غذایی است به عنوان مثال سهم هزینه هر خانوار شهری و روستایی برای خرید مرغ، خروس و جوجه به ترتیب 1925223 ریال و 1689848 ریال می‌باشد و این ارقام برای مجموع سوسیس و کالباس به ترتیب 211103 و 117705 ریال می‌باشد . [20]
2-7-4 وضعیت صادرات ایران
با توجه به مطالب عنوان شده درباره وضعیت تولید میگو و از طرفی وضعیت مصرف آن در کشور می‌توان نتیجه گیری نمود که ضمن وجود توانایی و امکانات بالفعل و بالقوه بالای تولید در کشور، میزان مصرف بازار داخلی میگوی در شرایط فعلی کمتر از ده هزار تن بوده و در صورت افزایش مناسب تولید بعنوان رقیب برای صادرات آن محسوب نمی‌گردد . لذا آنچه مسلم است صادراتی بودن این صنعت می‌باشد. [18]
بر اساس برآوردهای صورت گرفته، در سال‌های ابتدایی از آغاز پرورش میگو بالغ بر90 درصد از محصول پرورش یافته به کشورهای دیگر صادر می‌شد هر چند که این مقدار به تدریج و با افزایش تولید کاهش یافت ولی می توان ادعا